Temat: Jak prawidłowo powinien przebiegać proces uczenia dziecka śpiewu.
Narodziny śpiewu to początki cywilizacji. Człowiek pierwotny obserwował jak śpiewa ptak, szumi drzewo, ryczy drapieżnik. Z naśladownictwa tych odgłosów natury narodziły się mowa i śpiew praprzodków. Krzyk czy gaworzenie dziecka to motywy dźwiękowe, które w trakcie rozwoju prowadzą do śpiewu. U dzieci bardzo często obserwuje się aktywność głosową przy wyrażaniu uczuć i nastrojów np. 3-letnie dziecko wydaje śpiewne okrzyki i tworzy spontaniczne śpiewanki. Rozwojowa psychologia muzyki podkreśla znaczenie śpiewu w muzycznym rozwoju dziecka. Przyjmując, że śpiew sprawia przyjemność dziecku już dziewięć miesięcy przed narodzeniem, można sformułować tezę, że dziecko nigdy nie jest zbyt małe na kontakt z muzyką. Stałe obcowanie dziecka z muzyką (ze śpiewem) jest szansą, by nauczyć je kochać muzykę.
- - Piosenka jest formą muzyczną, która dla dziecka przedstawia wiele walorów estetyczno-ekspresyjnych. Ułatwia ona dziecku pierwsze kontakty ze sztuką dźwięków i jest dla niego podstawową formą muzycznej ekspresji. Piosenka to materiał na podstawie którego łatwiej jest uświadomić dzieciom najprostsze zjawiska muzyczne: rytmiczne, melodyczne, dynamiczno-agogiczne i dotyczące budowy formalnej.
- - Bardzo istotną sprawą jest, by piosenka nie przekraczała skali głosu właściwej dla dziecka w danym wieku. Zdarza się, że zbyt szybie tempo i rytm piosenki utrudniają branie oddechu. Czasem zbyt często występujące skoki w melodii mogą być niewygodne lub niewykonalne dla głosów dziecięcych. Wówczas śpiewanie takiej piosenki może być szkodliwe.
- - Ważna jest również przystępność piosenki pod względem muzycznym. Melodia powinna być łatwa do uchwycenia, rytm powinien odpowiadać możliwościom percepcyjnym i wykonawczym, zaś tekst powinien być zrozumiały i bliski zainteresowaniom dziecka. Zły czy banalny tekst obniża wartość nawet bardzo udanej melodii.
- - Istotnym momentem jest również pierwszy kontakt dziecka z piosenką. Przez sposób przedstawienia jej wpływamy na kształtowanie się gustów dziecka. Przed przystąpieniem do śpiewania należy stworzyć odpowiednią atmosferę skupienia i zainteresowania.
Po prezentacji piosenki należy zapytać dzieci jak odebrały piosenkę, czy podobała im się melodia, czy zrozumiały tekst i o czym opowiadała piosenka. Nauka śpiewu nie polega tylko i wyłącznie na doborze ciekawego repertuaru, ale przede wszystkim na prawidłowej emisji głosu. Prowadząc chóry czy zespoły wokalne zdobyłam pewne doświadczenie i wiem, jak ważną sprawą jest przygotowanie głosu do śpiewania. By mowa i śpiew dziecka dobrze funkcjonowały należy zadbać o:
- - ochronę narządu głosowego – napięcie ciała podczas mówienia (śpiewania) może przenieść się na krtań, co powoduje wydobywanie się dźwięku na zaciśniętej krtani i w ten sposób doprowadza do jej uszkodzenia. Żeby temu zapobiec, przed rozpoczęciem śpiewania należy rozluźnić mięśnie szyi, głowy, barku.
- – prawidłową postawę – by uzyskać prawidłowy, podparty oddech należy zachować odpowiednią postawę: oparcie ciała na obu nogach, przy której górna część ciała (od pasa w górę) powinna być rozluźniona i swobodna. Ręce luźno zwisające wzdłuż tułowia, a nie jak się mylnie uważa, założone do tyłu.
- – prawidłowy oddech – oddech powinno się nabierać cicho i spokojne. Najlepszym rodzajem oddechu jest oddech przeponowo – żebrowy. Ćwiczenia na trzymanie mięśni brzucha: cicho i spokojnie nabieramy powietrze i podczas wydechu udajemy lokomotywę, mówiąc fu, fu, fu. fu……, naśladowanie szczekania psa chał, chał, chał…… Ćwiczenia na wydłużenie oddechu: na wydechu powtarzanie głosek „s- f”, wąchanie kwiatów, dmuchanie baloników czy płomienia świecy.
- – prawidłową dykcję – kiedy zostaną przyswojone i opanowane powyższe wskazówki, wówczas można przystąpić do ćwiczenia poprawnej dykcji. Należy zwrócić uwagę na to, że błędy w dykcji mogą być spowodowane jakąś wadą wymowy, którą musi skorygować logopeda. Bardzo istotną sprawą jest zwrócenie również uwagi na dopowiadanie końcówek wyrazów.
Głos każdego człowieka jest związany z jego psychiką, z jego całym ciałem, wyraża jego osobowość dlatego tak ważną sprawą jest dbanie o niego.
autor: Ewa Kaczyńska n-l muzyki w Szkole Podstawowej nr15 w Białymstoku
|